Na hun studie aan WUR besloten Tijmen Blok en Jort Maarseveen om een eigen start-up op te richten. Samen bedachten en bouwden ze de Hippotainer: een vertical farm in een vrachtcontainer. Hun eerste container produceert nu honderden kroppen sla per week in het door oorlog geteisterde Oekraïne.
Jort Maarseveen (26) studeerde Biobased Sciences in Wageningen, waar hij geïnteresseerd raakte in vertical farming. Tijmen Blok (26), student Aquaculture and Marine Resource Management, deelde zijn enthousiasme. Samen gingen ze op zoek naar toepassingen van vertical farming op een kleine schaal. Dat ging met horten en stoten, weet Blok: ‘Voor onze eerste experimenten gebruikten we platen van piepschuim met gaten erin, en een vijverpomp om het water rond te pompen. Maar na een tijdje bleek dat alle planten dood waren gegaan. Door de verlichting was het 40 graden Celsius geworden.’
Tijdens hun experimenten kwam het duo op het idee om vertical farming onder te brengen in een standaard vrachtcontainer. Maarseveen: ‘We waren op zoek naar een systeem dat je makkelijk kunt vervoeren, en daarvoor is een container natuurlijk ideaal. Die kan zo op een vrachtwagen. Op de bestemming is het systeem ook makkelijk toepasbaar, je hebt geen gebouwen of vergunningen nodig. Zo kun je echt impact maken. Juist op plekken waar conventionele vormen van landbouw lastig zijn.’
Sla en basilicum uitdelen
Het idee van de Hippotainer was geboren. Met een lening kochten Blok en Maarseveen een tweedehands koelcontainer, die ze op het parkeerterrein van een manage in Bennekom mochten neerzetten. Bij het ontwerpproces kregen ze hulp van stagiair Joël van Schoonhoven, student aan de Universiteit Twente. Met z’n drieën schroefden ze het eerste prototype in elkaar.
Binnenin de Hippotainer worden groenten geteeld op vijf lagen. Op iedere laag staan vlotten met planten, waarvan de wortels in het water drijven. Het water recirculeert in het systeem, waardoor er bijna geen druppel verloren gaat. De ledverlichting wordt specifiek ingesteld op de planten. Alle teeltfactoren worden gecontroleerd door sensoren: irrigatie, temperatuur, luchtvochtigheid, nutriënten, en meer.
De eerste tests met het kweken van bladgroenten in de container leverden enorme opbrengsten op, zegt Blok: ‘We produceerden meer groente dan we kwijt konden. We hebben honderden kroppen sla per week aan de Voedselbank gegeven, en aan studenten die naar de ALV van onze studentenvereniging kwamen. Onze vrienden konden zo veel basilicum krijgen als ze wilden.’
Naar de schuilkelder
Het werk van Blok en Maarseveen werd opgepikt door een organisatie in Oekraïne die veel potentie zag in de Hippotainer. Hoewel de meeste delen van het land niet kampen met voedseltekorten, komen Oekraïners sinds de Russische invasie moeilijker aan nutriënten en vitaminen. Daarnaast zocht de klant naar een manier om binnenlandse vluchtelingen werk te kunnen bieden, liefst in de voedselproductie.
En zo vertrok de allereerste Hippotainer in juni 2023 op een vrachtwagen naar Ivano-Frankivsk, een stad in het westen van Oekraïne. Blok en Maarseveen vlogen achter de container aan, naar Polen, om van daaruit naar de eindbestemming te rijden. Ze trainden een team van binnenlandse vluchtelingen over het gebruik van de Hippotainer en alles wat daarbij komt kijken, van fotosynthese en nutriënten tot het verkopen van de producten.
It was an adventurous week, according to Maarseveen. ‘The air raid sirens sounded on half of the nights, which meant we had to go to the shelters under a theatre. Tijmen slept right through the sirens; we had to pound his door to wake him.’ Blok would have preferred to remain in the hotel: ‘The locals barely react to the sirens anymore. At one point, it was just us and one other foreigner in the shelter.’
Islands and deserts
The Hippotainer in Ivano-Frankivsk is currently in full production, providing local markets and restaurants with lettuce. Blok and Maarseveen are working hard to bring their creation to other parts of the world. Their container can provide solutions in places where conditions to grow vegetables are unfavourable due to supply issues, water shortages or poor soil quality.
Not just areas in crisis but also islands, northern regions with a lack of daylight, or arid, warm regions. Maarseveen: ‘Saudi Arabia and the Emirates focus on developing their agricultural sector. At present, they are barely able to sustain themselves, and many vegetables must be imported. That is where we see opportunities.’