Gezonde bodem
Wetenschappelijke artikelen
- Giulia Bongiorno, Joeke Postma, Else K. Bünemann, Lijbert Brussaard, Ron de Goede, Paul Mäder, Lucius Tamm, Barbara Thuerig, 2019. Soil suppressiveness to Pythium ultimum in ten European long-term field experiments and its relation with soil parameters. Soil Biology & Biochemistry 133: 174-187. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0038071719300732
- Van den Hoogen, J., Geisen, S., G. Korthals, et al. 2019. Soil nematode abundance and functional group composition at a global scale. Nature 572, 194–198. https://doi.org/10.1038/s41586-019-1418-6
- Gerard W. Korthals, Leendert P.G. Molendijk and Johnny H.M. Visser, 2019 Management strategies to manipulate nematodes, soil biodiversity and disease suppressiveness. Abstract, The 22nd symposium of the nematological sosciety of South Africa
- C. Vazquez, R. G. M. de Goede, G. W. Korthals, M. Rutgers, A. J. Schouten, R. E. Creamer, 2019. The effects of increasing land use intensity on soil nematodes: a turn towards specialism. Functional Ecology. 33:2003–2016.
- Afnan K.A. Suleiman, Paula Harkes, Sven van den Elsen, Martijn Holterman, Gerard W. Korthals, Johannes Helder, Eiko E. Kuramae. Organic amendment strengthens interkingdom associations in the soil and rhizosphere of barley (Hordeum vulgare). Science of the Total Environment 695 (2019)
- L Lupatini, Manoeli; Korthals, Gerard W.; Roesch, Luiz F. W.; et al. Long-term farming systems modulate multi-trophic responses. SCIENCE OF THE TOTAL ENVIRONMENT 646: 480-490 JAN 1 2019
- L Tamm, B Thuerig, G Bongiorno, J Postma, JG Fuchs, T Oberhänsli, 2018. Management of soil suppressiveness against soil-borne diseases. PHYTOPATHOLOGY 108 (10S) S1.264. https://apsjournals.apsnet.org/doi/pdf/10.1094/PHYTO-108-10-S1.240
- Laura B. Martínez-García, Gerard W. Korthals, e.a Organic management and cover crop species steer soil microbial community structure and functionality along with soil organic matter properties. Agriculture, Ecosystems and Environment 263 (2018) 7–17.
- R Gómez Expósito, I de Bruijn, J Postma and JM Raaijmakers (2017). Current insights into the role of rhizosphere bacteria in disease suppressive soils. Frontiers in Microbiology 8: 2529. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmicb.2017.02529/full
Rapporten
- Termorshuizen, A.J.; Molendijk, L.P.G.; Postma, J., 2020. Beheersing van bodempathogenen via bodemgezondheidsmaatregelen; Een overzicht van de beschikbare kennis voor een selectie van akkerbouwgewassen met hun bijbehorende bodemziekten. Rapport WPR-955. https://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/513197
- Erik van den Elsen, Dorothee van Tol-Leenders, Kees Teuling, Paul Romkens, Janjo de Haan, Gerard Korthals, Arjan Reijneveld, 2020. De staat van de Nederlandse landbouwbodem in 2018 Op basis van BLN indicatoren en CC-NL data en methodiek. Rapport 3048, https://doi.org/10.18174/537281
- Gera van Os & Joeke Postma 2020. Werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie – Microben zijn net mensen. Jaarverslag. Gewasbescherming 51(2): 61-61. https://knpv.org/db/upload/documents/Gewasbescherming/2020gb51nr2.pdf
- J. Postma (2019) Gezonde planten in een weerbare bodem, pagina 23-25. In: T.H. Jetten, W.J. van der Weijden en E.T. Lammerts van Bueren (red.). Integrale veerkracht: van bodemgezondheid naar gezondheid van plant, dier en mens; Rapport Symposium 7 december 2018 in Utrecht. Wetenschappelijke Raad voor Integrale Duurzame Landbouw en Voeding. www.ridlv.nl, 61 pagina’s.
- Termorshuizen, A.J., Molendijk, L.P.G., Postma, J., 2020. Beheersing van bodempathogenen via bodemgezondheidsmaatregelen; Een overzicht van de beschikbare kennis voor een selectie van akkerbouwgewassen met hun bijbehorende bodemziekten. Rapport WPR-955. https://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/513197
- J. Visser & L. Molendijk, 2019. Bodemkwaliteit Bodemgezondheid, jaarverslag 2018. https://www.beterbodembeheer.nl/upload_mm/4/1/c/35acd049-f895-45a2-9e60-d889b307a19e_Jaarverslagen%20Bodemkwaliteit%20Veenkolonien%202018%20Samengevoegd%202019.pdf
Conferenties
- Tagetes patula; an economic profitable control measure for effective and long-term control of Pratylenchus penetrans. Oral presentation ESN conference Gent (B), 12-9-2018
- Tagetes patula; an economic profitable control measure for effective and long-term control of Pratylenchus penetrans. Abstract ESN conference Gent (B), 12-9-2018
Vakbladartikelen
- Bodem: Maatregelen in de landbouw tegen bodempathogenen
- Bodem: Inzet bodemkennis voor een duurzamere gewasbescherming
- Artikel met uitleg over het BKP: https://www.beterbodembeheermagazine.nl/beter-bodembeheer-magazine-editie-1/het-bodemkwaliteitsplan
- Aad Termorshuizen, Joeke Postma & Leendert Molendijk, 2020. Deskstudy: Beheersing van bodempathogenen via bodemgezondheidsmaatregelen. Gewasbescherming 15(1): 19. https://edepot.wur.nl/520001
- Johnny Visser en Paulien van Asperen 2020. Afrikaantjes praktijkrijp voor aanpak wortellesieaaltjes. Nieuwe oogst 8/12 https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2020/12/08/afrikaantjes-praktijkrijp-voor-aanpak-wortellesieaaltje
- Johnny Visser en Paulien van Asperen. Online magazine: Aaltjesbeheersing in drie stappen 8/11: https://www.beterbodembeheermagazine.nl/wur-najaar-2020/aaltjesbeheersing-in-drie-stappen
- Joeke Postma & Mirjam Schilder, 2020. Ziektewerende grond – feit of fictie? bericht Beter Bodembeheer, 30 april 2020. https://www.beterbodembeheermagazine.nl/wur-najaar-2020/ziektewerend-vermogen-van-de-bodem
- Postma & Schilder, 2020. Ziektewerend vermogen van de bodem. In: Beter bodembeheer magazine, p. 6. https://www.beterbodembeheer.nl/nl/beterbodembeheer/show/Ziektewerende-grond-feit-of-fictie.htm
- Bericht in Gewasbescherming 50 (4): 156-157 https://www.knpv.org/db/upload/documents/Gewasbescherming/2019gb50nr4.pdf
- Interview Joeke Postma door Tijs Kierkels: Wat is er werkelijk bekend over bodemweerbaarheid? Voor special gezonde bodem, gezond gewas, Hortipoint, 29-3-2019 https://digitaal.hortipoint.nl/gezonde-bodem-gezond-gewas-hortipoint-mediaproducties/groot-artikel/
- G. van Os, J. Postma, 2019. Van containerveld naar het Van der Puttenplein. Werkgroep Bodempathogenen en bodembiologie; jaarverslag 2018. Gewasbescherming 50: 99.
- G van Os, J Postma, 2018. Werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie. Gewasbescherming 49 (1), 17. https://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/455215
- Tagetes pakt langdurig wortellesieaaltjes aan! Leendert Molendijk en Johnny Visser, Groente en Fruit, 31 augustus 2018
- R. Gomez Exposito, J. Postma, I. de Bruijn and J.M. Raaijmakers, 2017. Microbioom-analyses zorgen voor nieuwe inzichten in de microbiële populaties van Rhizoctonia-ziektewerende gronden. Gewasbescherming 48(1):24. http://www.knpv.org/db/upload/documents/Gewasbescherming/2017gb48nr1(2).pdf
- G. van Os en J. Postma, 2017. Werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie. Gewasbescherming 48(1): 17. http://www.knpv.org/db/upload/documents/Gewasbescherming/2017gb48nr1(2).pdf
- Korthals, G.W., Berg, W. van den, Molendijk, L.P.G., Visser, J.H.M., 2017. Management strategies to manipulate soil biodiversity and disease suppressiveness. Gewasbescherming 48 (1). - p. 25 http://edepot.wur.nl/416466
Poster
- Joeke Postma, Mirjam Schilder, Johnny Visser & Leendert Molendijk, 2018. Gezonde bodem - nuttig bodemleven en beheersing bodempathogenen. Partnerdag PPS Beter bodembeheer, Lelystad, 22-11-2018 https://www.beterbodembeheer.nl/upload_mm/6/2/1/ed621214-0265- 49b6-9c83- 7bb782cc834b_PPS%20Beter%20Bodembeheer_Posters%20werkpaketten_Partnerdag%202018 %20Samengevoegd%20.pdf
- Bodemkwaliteit-Bodemgezondheid; flyer over opzet Bodemgezondheidproef, 22-11-2018
Berichten
- Jorg Tönjes, (interview J. Postma) 2018. Wetenschap verkent biologische bodemweerbaarheid. Agrio Akkerwijzer (webbericht), 21-11-2018. https://www.akkerwijzer.nl/artikel/147500- wetenschap-verkent-biologische-bodemweerbaarheid/
- Biologisch bodemmanagement en groenbemesters beïnvloeden het microbioom, het functioneren van de bodem en de kwaliteiten en kwantiteit van de organische stof. Gerard Korthals, Laura B. Martínez-García. https://www.beterbodembeheer.nl/nl/show/Nieuwe-resultaten- bodemgezondheidsproef-uitgelicht-in-wetenschappelijk-artikel.htm
- Maatregelen voor gezondere bodem. Bericht website Beter Bodembeheer, 29-5-2017 https://www.beterbodembeheer.nl/nl/beterbodembeheer/show/Maatregelen-voor-gezondere-bodem.htm
- J. Postma en R. van der Maas, 2017. Ziektewerende eigenschappen van organisch materiaal en bodemleven aantoonbaar. Bericht website Beter Bodembeheer, 1-6-2017 https://www.beterbodembeheer.nl/nl/beterbodembeheer/show/Ziektewerende-eigenschappen-van-organisch-materiaal-en-bodemleven-aantoonbaar.htm
- Postma J. & Visser J. (Johnny), 2017. Grond ontsmetten met behoud van bodemweerbaarheid, kan dat? Bericht website Beter Bodembeheer 29-12-2017. https://www.beterbodembeheer.nl/nl/beterbodembeheer/show/Grond-ontsmetten-met-behoud-van-bodemweerbaarheid-kan-dat.htm
- L. Molendijk, 2017. Moedermoord in de bodem. Bericht + YouTube. Website beter Bodembeheer 3- 2-2017 https://www.beterbodembeheer.nl/nl/beterbodembeheer/show/Moedermoord-in-de-bodem.htm
Presentaties
- Joeke Postma, Aad Termorshuizen, Johnny Visser, 2020. Workshop bodempathogenen – Kennisdag Beter Bodembeheer 16-1-2020, Nijkerk.
- Joeke Postma, 2020. Disease management and suppressive soils, College Conservation Agriculture, 22-6-2020 on line
- Joeke Postma, 2020. Presentatie PPS Beter Bodembeheer. Netwerkbijeenkomst Plantgezondheid, 23-9-2020, Nijkerk. Tevens overzicht in folder met 50 onderzoeksprojecten.
- Viola Kurm, Gerard Korthals, Joeke Postma, 2020. Soil quality indicators across the Netherlands. KNPV Werkgroep bodempathogenen en bodemmicrobiologie, 26-11-2020 on line.
- Gerard Korthals, 2020. Masterclass living soils. Wageningen, 13-1-2020
- Gerard Korthals, 2020. Bodemleven is cruciaal. Workshop samen met Coen ter Berg. Bodem & water Flevoland, Dronten. 3-2-2020
- Gerard Korthals, 2020. Masterclass Living soils. Wageningen, 10-2-2020
- Gerard Korthals, 2020. Monitoren bodem-biodiversiteit ESG, 18-2-2020
- Gerard Korthals, 2020. Interview door foodlog in Berkel Berkel en Roodenrijs, 27-2-2020
- Gerard Korthals, 2020. Bodembiologie voor bedrijvennetwerk Ophemert, 5-3-2020
- Gerard Korthals, 2020. Velddemo monstername bij Decohof, 18-6-2020
- Gerard Korthals, 2020. Webinar de bodem leeft voor IVN Utrecht (60 mensen), 15-9-2020
- K. Torgerson et al. 2020. Farmers perspectives in IWS.
- Kyle Mason-Jones, Indryani Bali, Jin Wang, Gerard Korthals, Ciska Veen, Wim van der Putten, 2020. Intra-annual soil and crop dynamics under conventional and organic agricultural management. Abstract Eurosoil conference 2020 EUROSOIL 2020 congress Geneva, Switzerland 24-28 August 2020.
- J Postma, Bodem- en substraatweerbaarheid – hoe kunnen we dat sturen? Plantenkwekers, Plantum, ‘s Gravezande 4-2-2019
- J Postma, PPS Beter Bodembeheer 2017-2020, KAVB 28-3-2019 - Noordwijkerhout
- J Postma, Disease management and suppressive soils. CA-college FTE-50806, 28 students, Wageningen, 24-6-2019
- Aad Termorshuizen, Leendert Molendijk & Joeke Postma, 2019. Management of soilborne pathogens via soil health – a literature survey. Presentatie KNPV-werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie, Lelystad, 14-11-2019.
- J. Postma, 2019. Bodempathogenen en ziektewering. Masterclass Living Soils 9-12-2019, Wageningen
- J. Postma, M. Schilder, 2019. Bodempathogenen en ziektewering – focus op niet-kerende grondbewerking. 12-12-2019 Nijkerk (19 telers, groep Bernaerts)
- Overleg met NMI en NIOO over biologische indicatoren in open bodemindex (Jaap, Joeke). OBI bijeenkomst, Lelystad 30-10-2019. Ook commentaar via website ingevuld voor 15-12-2019.
- J. Visser. Mengsels van groenbemesters en aaltjes. 29-3-2019. Presentatie KNPV aaltjeswerkgroep, Lelystad.
- J. Visser, Nematode control strategy 19-6-2019. Presentatie Nematoden cursus NIOO, Wageningen
- J. Visser, L. Molendijk, J. Postma. Resultaten PPS BODEM WP-3, 4-11-2019. Presentatie bijeenkomst partners WP-3, Wageningen
- G.W. Korthals. Inundatie. Actieplan Bodem en water. 4-2 Dronten
- G.W. Korthals. Management opties voor bollenboeren NLG. 5-2 Schagerbrug
- G.W. Korthals. Stakeholderoverleg WP 3 bodembiologie. 13-3 Nijkerk
- G.W. Korthals, L.P.G. Molendijk, J.H.M. Visser. De bodemgezondheidsproef, anders dan nematoden. 29-3 KNPV. Lelystad
- G.W. Korthals, L.P.G. Molendijk, J.H.M. Visser. Management strategies to manipulate soil biodiversity and disease suppressiveness 13-5 South Africa
- G.W. Korthals. Non-chemical control of replant disease, caused by Pratylenchus penetrans, in appleorchards in the Netherlands. 24-5 Stellenbos South Africa
- G.W. Korthals. De bodem leeft! Kennissessie Nationale bodemtop LNV 11-9 22.G.W. Korthals. De bodem leeft! Keynote lezing voor CBAV 17-9
- G.W. Korthals. Hoe goede bodemkwaliteit voor zetmeelaardappelen bij kan dragen aan biodiversiteit. Avebe, Zwolle. 11-10
- G.W. Korthals. Bodembiologie in de akkerbouw. WP3 Wageningen 4-11
- J. Visser Bodemmaatregelen, groenbemesters en aaltjes, 27-2-2019. Presentatie groenbemestersmiddag Vredepeel.
- J. Visser. Bodemgezondheid en groenbemesters, 28-8-2019. Presentatie groenbemestersdag, Vredepeel
- Bodemgezondheid en de teelt van prei, 24-10-2019. Presentatie prei-dag, Vredepeel.
- Joeke Postma, 2018. Effect van organische reststromen op bodemweerbaarheid tegen plantenziekten. Hogeschool van Amsterdam, 18-4-2018 • Joeke Postma, 2018. Disease management and suppressive soils. CA college, Wageningen, 25-6- 2018
- Lucius Tamm, Jacques Fuchs, Thomas Oberhänsli, Giulia Bongiorno, Joeke Postma, & Barbara Thuerig, Management of soil suppressiveness to soil-borne diseases, ICPP Boston, August-2018 • Joeke Postma, 2018. Soil management & soil suppressiveness against soil-borne plant pathogens. The future of crop protection, georganiseerd door: Semper Florens en KNPV, Wageningen, 6-11-2018
- Joeke Postma, 2018. Belang van bodemleven en organische stof voor bodemkwaliteit en bodemgezondheid. KIVI Jaarcongres, Enschede, 19-11-2018 https://www.wur.nl/nl/activiteit/KIVI-jaarcongres-2018-van-WUR-naar-Saxion-1.htm
- Joeke Postma, Mirjam Schilder, Johnny Visser, 2018. Bodemweerbaarheid & bodemleven. Themamiddag Bemesting Akkerbouw “werken aan een betere bodembiologie”, Putten, 29-11- 2018. https://www.handboekbodemenbemesting.nl/nl/handboekbodemenbemesting/Werken-aan-een-betere-bodembiologie-.htm
- Joeke Postma, 2018. Bodempathogenen en ziektewering. Masterclass Living Soils, CSE Wageningen, 3-12-2018
- Groenbemesters in relatie tot weerbaarheid bodem. Presentatie op De Groenbemesterdag, Vredepeel 29-8-2018
- Lange termijn effecten Tagetes, presentatie KPNV-aaltjeswerkgroep, De Lier 16-11-2018
- Een bijeenkomst met de begeleidingscommissie (BKZ_BDGZ) op 12 december 2018, waarin we beknopt de resultaten van de afgelopen jaren hebben besproken en de opzet van de LTE voor het komende jaar
- Algemeen; Excursies vanuit de proefboerderij voor telers en andere partijen waarbij de proef Bodemgezondheid Zandgrond is toegelicht (effect bodemmaatregelen op bodemgezondheid).
- Postma, J, 2017. De bodem leeft! Hoe draagt bodemleven bij aan een weerbare bodem bij de teelt van gewassen? Biobeurs 19-1-2017, Zwolle, 150 p. (lezing) http://edepot.wur.nl/404951
- J. Postma, 2017. Bodembiodiversiteit – de onzichtbare hulptroepen van de boer; Effect van bodemleven op het verhogen van ziektewering. Bodem kennisdag, 6-4-2017, Nijkerk
- J. Postma, 2017. Disease suppressive soil: theory and practice – Influence of soil management on disease suppressiveness in agricultural systems. PSI students, 12-6-2017, Wageningen.
- J. Postma, 2017. Disease management and suppressive soils. College Conservation Agriculture, 26- 6-2017, Wageningen
- J. Postma, et al. 2017. Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische reststromen. Flower Science meets Topsector T&U, 7-9-2017, Sassenheim. http://www.flowerscience.nl/downloads/509_Presentatie_PPS_reststromen.pdf
- J. Postma en M. Schilder, 2017. Effecten van grondbehandelingen op weerbaarheid tegen schimmels. KNPV werkgroep Nematologie, 17-11-2017, Lelystad.
- Matthijs van Dijk, Leendert Molendijk , Johnny Visser, 2017. Biotoets ziektewering M. hapla-sla & Ontwikkeling biotoets P. penetrans-sla. KNPV werkgroep Nematologie, 17-11-2017, Lelystad.
Video
- Video BodemKwaliteitsPlan waarin adviseurs en teler het BKP introduceren en hun zienswijze geven: https://youtu.be/xQe9BornMjI
- Keuze juiste groenbemesters: over de proeven die zijn gedaan op WUR locatie Vredepeel met Japanse haver en rogge. videopresentatie https://www.beterbodembeheer.nl/nl/beterbodembeheer/themas/Lange-termijn-proeven.htm
- Effect van Tagetes: over de effecten van Tagetes als groenbemester op o.a. de opbrengst van aardappel. Videopresentatie. https://www.beterbodembeheer.nl/nl/beterbodembeheer/themas/Gezonde-bodem.htm
Werkpakketbijeenkomst
- WP3- Nuttig bodemleven en beheersing bodempathogenen. Bijeenkomst en veldexcursie consortiumleden, 6-9-2018, Vredepeel
Overigen
- Methode ontwikkeld om bodems te testen ziektewering tegen Pratylenchus penetrans