Lange termijn systeemproeven

Factsheets

Wetenschappelijke publicaties

Anna Clocchiatti, S. Emilia Hannula, Marlies van den Berg, Gerard Korthals, Wietse de Boer, The hidden potential of saprotrophic fungi in arable soil: Patterns of short-term stimulation by organic amendments, Applied Soil Ecology, Volume 147, 2020, 103434, ISSN 0929-1393, https://doi.org/10.1016/j.apsoil.2019.103434.
Wesselink, M., B.M.A. Kroonen, J.J. de Haan, 2019. Toekomst van de maisteelt op zandgrond; Overzicht van huidige situatie en mogelijke maatregelen om de maisteelt te verduurzamen. Wageningen Research, Rapport WPR-794.
De Haan, J. J., Wesselink, M., & Verstegen, H. A. G. (2019). Leek production in conventional and organic arable-vegetable rotations in the Netherlands. Acta Horticulturae, 1253, 351-358. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2019.1253.46
Harkes, P., Suleiman, A. K. A., van den Elsen, S. J. J., de Haan, J. J., Holterman, M., Kuramae, E. E., & Helder, J. (2019). Conventional and organic soil management as divergent drivers of resident and active fractions of major soil food web constituents. Scientific Reports, 9(1), [13521]. https://doi.org/10.1038/s41598-019-49854-y
Harkes, P., Suleiman, A., van den Elsen, S. J. J., de Haan, J. J., Holterman, M. H. M., Kuramae, E., & Helder, J. (2019). Mapping of long-term impact of conventional and organic soil management on resident and active fractions of rhizosphere communities of barley (Hordeum vulgare). BioRxiv. https://doi.org/10.1101/546192
Giulia Bongiorno, Else K. Bünemann, Chidinma U. Oguejiofor, Jennifer Meier, Gerrit Gort, Rob Comans, Paul Mäder, Lijbert Brussaard, Ron de Goede, Sensitivity of labile carbon fractions to tillage and organic matter management and their potential as comprehensive soil quality indicators across pedoclimatic conditions in Europe, Ecological Indicators, Volume 99, 2019, Pages 38-50, ISSN 1470-160X, https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2018.12.008.
Afnan K.A. Suleiman, Paula Harkes, Sven van den Elsen, Martijn Holterman, Gerard W. Korthals, Johannes Helder, Eiko E. Kuramae, Organic amendment strengthens interkingdom associations in the soil and rhizosphere of barley (Hordeum vulgare), Science of The Total Environment, Volume 695, 2019, 133885, ISSN 0048-9697, https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.133885.
Schrama, M., J. de Haan, S. Carvalho, M. Kroonen, H. Verstegen, W.H. van der Putten. 2018. Crop yield gap and stability in organic and conventional farming systems. Agriculture, Ecosystems & Environment. Volume 256. Pages 123–130.
Haan, J.J. de, M. Wesselink, W. van Dijk, H.A.G. Verstegen, W.C.A. van Geel, W. van den Berg. 2017. Effect van organische stofbeheer op opbrengst, bodemkwaliteit en stikstofverliezen op een zuidelijke zandgrond. Resultaten van de gangbare bedrijfssystemen van het project Bodemkwaliteit op zand in de periode 2011-2016. Wageningen Research, Rapport WPR-754. 108 blz.; 31 fig.; 45 tab.; 51 ref.
Haan, J.J. de, M. Wesselink, W. van Dijk, H. Verstegen, W. van Geel, W. van den Berg, 2017. Biologisch teelt op zuidelijke zandgronden: opbrengst, bemesting, bodemkwaliteit en stikstofverliezen; Resultaten van het biologische bedrijfssysteem van het project Bodemkwaliteit op zand in de periode 2000-2016. Wageningen Research, Rapport WPR-755. 100 blz.; 27 fig.; 37 tab.; 47 ref.
M. Lupatini, G.W. Korthals, e.a. Soil Microbiome Is More Heterogeneous in Organic Than in Conventional Farming System. Front. Microbiol., 04 January 2017
Lupatini, M., G.W. Korthals, e.a. 2017. Soil Microbiome Is More Heterogeneous in Organic Than in Conventional Farming System. Front. Microbiol., 04 January 2017
Crittenden, S.J., N. Poot, M. Heinen, D.J.M. van Balen, M.M. Pulleman, 2015. Soil physical quality in contrasting tillage systems in organic and conventional farming. Soil & Tillage Research 154 (2015). - ISSN 0167-1987 - p. 136 - 144.
Korthals, G.W., T.C. Thoden, W. van den Berg, J.H.M. Visser. Long-term effects of eight soil health treatments to control plant-parasitic nematodes and Verticillium dahliae in conventional and organic agro-ecosystems. Applied Soil Ecology 76 (2014) 112– 123.
Cretoiu, M., G. Korthals, J. Visser, J.D. van Elsas. 2013. Chitin amendment raises the suppressiveness of soil towards plant pathogens and modulates the actinobacterial and oxalobacteriaceal communities in an experimental agricultural field. Applied and Environmental Microbiology. 2013, 79(17):p5291-5301

Rapporten

Selin Norén, I., Verstand, D., & de Haan, J. (2021). Effecten van bodemmaatregelen op bodemfuncties en bodemkwaliteit : integrale analyse van de resultaten uit de PPS Beter Bodembeheer en eerste vertaalslag naar praktische boodschappen. (Rapport / Wageningen, Stichting Wageningen Research, Wageningen Plant Research (WPR), Business unit Open Teeltenh; No. WPR-856). Stichting Wageningen Research, Wageningen Plant Research (WPR), Business unit Open Teelten. https://doi.org/10.18174/536510
de Haan, J., van Asperen, P., Visser, J., van der Burgt, G. J., Smit, E., Dawson, A., & Klompe, K. (2020). Bodemmaatregelen op dalgrond in de Veenkoloniën: effecten op bodemkwaliteit, opbrengst en financiële meerwaarde: Analyse van de resultaten van de systeemproef Bodemkwaliteit Veenkoloniën 2014-2017. (Rapport / Stichting Wageningen Research, Wageningen Plant Research, Businessunit WUR Open Teelten; No. WPR-831). Stichting Wageningen Research, Wageningen Plant Research, Businessunit WUR Open Teelten. https://doi.org/10.18174/520429
Wesselink, M., B.M.A. Kroonen, J.J. de Haan, 2019. Toekomst van de maisteelt op zandgrond; Overzicht van huidige situatie en mogelijke maatregelen om de maisteelt te verduurzamen. Wageningen Research, Rapport WPR-794. https://doi.org/10.18174/513471
Haan, J.J. de, M. Wesselink, W. van Dijk, H.A.G. Verstegen, W.C.A. van Geel, W. van den Berg. 2017. Effect van organische stofbeheer op opbrengst, bodemkwaliteit en stikstofverliezen op een zuidelijke zandgrond. Resultaten van de gangbare bedrijfssystemen van het project Bodemkwaliteit op zand in de periode 2011-2016. Wageningen Research, Rapport WPR-754. 108 blz.; 31 fig.; 45 tab.; 51 ref.
Haan, Janjo de, Marie Wesselink, Wim van Dijk, Harry Verstegen, Willem van Geel, Wim van den Berg, 2017. Biologisch teelt op zuidelijke zandgronden: opbrengst, bemesting, bodemkwaliteit en stikstofverliezen; Resultaten van het biologische bedrijfssysteem van het project Bodemkwaliteit op zand in de periode 2000-2016. Wageningen Research, Rapport WPR-755. 100 blz.; 27 fig.; 37 tab.; 47 ref.
Bloem, J., W. Dimmers, D. van Balen, J. Postma, 2017. Gereduceerde grondbewerking, labiele organische stof en micro-organismen. Gewasbescherming 48, 67-68.
H.J. Russchen & J.J. de Haan. Monitoring steenmeelstroken in de Veenkoloniën, Verslag van het effect van steenmeel op de gewasgroei, opbrengst en kwaliteit van zetmeelaardappelen en suikerbieten in 2016. Wageningen University & Research. Rapport 733.
Haan, J. de, P. van Asperen. 2016. De bodem, opnieuw in balans. Met bodemmaatregelen minder schade door stuiven en aaltjes en hogere opbrengst. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Wageningen UR.
Visser, J., L. Molendijk. 2016. De bodem, doorgronden. Zorgen voor een goede bodemkwaliteit begint met meten. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Wageningen UR.
Crittenden, S.J., 2015. Biophysical soil quality of reduced tillage in conventional and organic farming. PhD thesis. Wageningen University.
Schoot, J.R. van den, J. de Haan. 2014. Grondbewerking en bodemstructuur Veenkoloniën, achtergrondinformatie. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Wageningen UR.
Weide, R.Y. van der, F.A.N. van Alebeek, R.C.M. van den Broek, 2008. En de boer, hij ploegde niet meer? : literatuurstudie naar effecten van niet kerende grondbewerking versus ploegen. Rapport Praktijkonderzoek Plant en Omgeving BV. Lelystad.

Presentaties, excursies en bijeenkomsten

Jaarverslag Lange termijn proeven 2018
Jaarverslagen Lange termijn proeven 2017
Janjo de Haan & Gerard Ros. Promising management approaches to maintain crop yields, increase nutrient use efficiency and improve soil quality in NL. Presentatie Inspiration Workshop 14 maart 19. 30 aanwezigen, Wageningen.
Janjo de Haan. Opties voor een goede bodem voor een duurzaam en gezond voedselsysteem. Presentatie VVM café bodem en voedsel. 23 januari 2019. 20 aanwezigen, Utrecht.
Joeke Postma & Janjo de Haan. Publiek-Private Samenwerking Beter BodemBeheer 2017-2020. Presentatie ZLTO bodembijeenkomst. 17 januari 2019. 25 aanwezigen, Den Bosch.
Janjo de Haan, Marie Wesselink. Resultaten prei Bodemkwaliteit op zand. Presentatie Preimiddag 24 oktober 2019. 150 aanwezigen, Vredepeel.
Janjo de Haan, Marie Wesselink. Resultaten vergelijk NKG-Ploegen Bodemkwaliteit op zand. Presentatie Bioinspiratiedag 4/07/19 2019. 150 aanwezigen, Vredepeel.
Joeke Postma, Janjo de Haan. Bijeenkomst SIA, overleg 4 HASsen, Dronten, 20-12-2019
Janjo de Haan, Marie Wesselink, Harry Verstegen, Gaveshi. 25 jaar biologische teelt op zandgrond: Waar staan we nu? Presentatie Biobeurs 24 januari 2019. 60 aanwezigen, Zwolle.
Marie Wesselink, Harry Verstegen, Marc Kroonen, Janjo de Haan. Resultaten Bodemkwaliteit op Zand 2018 en vooruitblik komende jaren. Presentatie begeleidingscommissie BKZ, 8 aanwezigen, Vredepeel
Marie Wesselink, Janjo de Haan. De meerwaarde van groenbemesters in het bedrijfssysteem in termen van organische stof. Presentatie de Groenbemesterdag 28 augustus 2019, 150 aanwezigen, Vredepeel.
Harry Verstegen, Marie Wesselink, Janjo de Haan. Effect tijdstip en wijze inwerken op organische stof ontwikkeling en mineralenbehoud. Presentatie de Groenbemesterdag 27 februari 2019, 100 aanwezigen, Vredepeel
Harry Verstegen, Janjo de Haan. Beheersing ziekten en plagen – fytoftora in aardappelen als voorbeeld. Presentatie Bioinspiratiedag, 4 juli 2019, 150 aanwezigen, Vredepeel.
Marc Kroonen, Harry Verstegen. Verschillen tussen NKG en ploegen op opbrengst en nitraatuitspoeling. Presentatie Studieclub de Kempen, 18 februari 2019, 40 aanwezigen, Hapert.
Johan Specken en Gerard Hoekzema, VVB lezingserie waarbij in ca 10 bijeenkomsten ca 300 ondernemers bereikt worden.
Excursies vanuit de proefboerderij voor telers en andere partijen waarbij de proef Bodemkwaliteit Veenkolonien als kapstok wordt genomen om de Veenkoloniale problematiek uit te leggen: Regelmatig met AOC-leerlingen. 30 per keer, VVB en studiegroepen: 10 keer; totaal ruim 300 personen Diverse rondgangen met (semi)overheden en onderwijs J.J. de Haan, M. Wesselink. Bodemkwaliteit op zand. Veldpresentatie Landelijke Preidag. Vredepeel 12/10/17
J.J. de Haan M. Kroonen. Soil Quality on Sandy Soils. Presentatie/Excursie DG Environment EC + Min EZ. Vredepeel 6/10/17
J.J. de Haan, H.A.G. Verstegen, M. Kroonen. Bodemkwaliteit op zand. Presentatie/Excursie Begeleidingscommissie Bodem. Vredepeel 12/09/17
J.J. de Haan, H.A.G. Verstegen, M. Wesselink. Soil Quality on Sandy Soils. Presentatie/Excursie Stanley. Vredepeel 5/09/17
J.J. de Haan. Bodemkwaliteit op zand. Presentatie Vakgroep Vollegrondsgroente ZLTO. Den Bosch 1/06/17
J.J. de Haan. FERTILISATION, ROTATION AND THE USE OF ORGANIC MATERIALS, Introductory and first presentation fifth scientific session. Presentatie EUVRIN workshop Fertilization & Irrigation. Almeria, Spanje 12/05/17
J.J. de Haan, H.A.G. Verstegen, M. Kroonen, M. Wesselink. Bodemkwaliteit op zand. Presentatie/Excursie Ministerie van EZ. Vredepeel 21/04/17
J.J. de Haan, R. Melis, H. Verstegen. Pilot nitraatmetingen grondwater prei 2017. Presentatie Telersbijeenkomst. Vredepeel 14/03/17.
J.J. de Haan, H. Verstegen. Bodemkwaliteit op zand, Activiteiten en resultaten 2016. Presentatie Begeleidingscommissie Bodem. Vredepeel 21/02/17
J.J. de Haan, M. Kroonen. Soil Quality on Sandy Soils. Presentatie/Excursie Bezoek Turkse delegatie nitraatrichtlijn. Vredepeel 9/11/17
J.J. de Haan, H. Verstegen. Bodemkwaliteit op zand 2011-2016, Resultaten gangbare en biologische bedrijfssystemen rond opbrengsten, bodemkwaliteit, bemesting en uitspoeling. Presentatie Begeleidingscommissie Bodem Vredepeel 13/12/17
J.J. de Haan, M. Wesselink, H. Verstegen. Bodemkwaliteit op zand 2011-2016, Resultaten gangbare en biologische bedrijfssystemen rond opbrengsten, bodemkwaliteit, bemesting en uitspoeling. Presentatie Themamiddag Bemesting Akkerbouw CBAV. Putten 30/11/17 https://www.handboekbodemenbemesting.nl/upload_mm/5/2/c/1d175d8f-98b4-476a-b9eb- a7973ac3ce59_Workshop%202%20Janjo%20de%20Haan%20Bodemkwaliteit%20op%20zand.pdf
Marc Kroonen, Harry Verstegen, Brigitte Kroonen. Diverse excursies op WUR-proeflocatie Vredepeel met aandacht voor Bodemkwaliteit op zand.

J.J. de Haan, Paulien van Asperen, Johnny Visser, Gerard Hoekzema en Harm Jan Russchen. Bodemkwaliteit Veenkoloniën 2016, Begeleidingscommissie. Presentatie 31/01/17
Ham Jan Russchen, Johan Specken en Gerard Hoekzema, VVB lezingserie met resultaten uit Bodemkwaliteit Veenkoloniën waarbij in ca 15 bijeenkomsten ca 250 ondernemers bereikt worden.
Excursies vanuit de proefboerderij voor telers en andere partijen waarbij de proef Bodemkwaliteit Veenkoloniën als kapstok wordt genomen om de Veenkoloniale problematiek uit te leggen
Excursies vanuit de proefboerderij voor telers en andere partijen waarbij de proef Bodemkwaliteit Veenkolonien als kapstok wordt genomen om de Veenkoloniale problematiek uit te leggen:
- Regelmatig met AOC-leerlingen. 30 per keer
- VVB en studiegroepen: 15 keer; totaal ruim 300 personen
- 3 x Emsland group, duitse telers: 220 personen
- Nuffield scolars buitenlandse telers 20 personen
- Diverse rondgangen met (semi)overheden en onderwijs
Johnny Visser, Presentatie “Groenbemesters, zaaitijden en opbrengst”, 1 december 2017, Themaochtend “Vergroening in de praktijk”, 80 aanwezigen, Valthermond. http://docplayer.nl/69803793-Groenbemesters-zaaitijden-en-opbrengst.html
G.W. Korthals e.a. Maatregelen en meetmethoden bodemkwaliteit, Bodemgezondheid binnen bedrijfssystemen. Onderzoekersbijeenkomst, 8-6-2017, Vredepeel.
J.H.M. Visser & L.P.G. Molendijk. Bodemgezondheidproef, vernieuwde opzet. Onderzoekersbijeenkomst, 8-6-2017, Vredepeel.

Vakbladartikelen

de Haan, J. J. (2020). Kansen voor niet-kerende grondbewerking op zandgrond. Akkerwijzer, 15(2), 26-27.
Tolhuijsen, Leo, 2020. Gereduceerde grondbewerking erg complex. Boerderij 10/11/20 https://www.boerderij.nl/gereduceerde-grondbewerking-erg-complex
Hanse, Leo, 2020. Opbrengsten na nkg nagenoeg gelijk aan ploegen. Aardappelwereld magazine 01/09/20
de Vries, Martin, 2020. Gereduceerde grondbewerking: aardappelteelt zonder ploegen. de Loonwerker. 01/09/20 https://www.deloonwerker.nl/landbouwmachines/zaaimachines/gereduceerde-grondbewerking-aardappelteelt-zonder-ploegen/
Online Aardappeldemodag succesvol verlopen, maar hopelijk in 2022 "weer op het veld". Akkerbouwkrant. 01/09/20 https://issuu.com/prosumediaproducties/docs/akk_e4_2020_totaal_lr
Wiepkema, Fenneke, 2020. WUR: 'Kleine plus mogelijk met aardappelteelt zonder ploegen'. akkerwijzer.nl. 19/08/20. https://www.akkerwijzer.nl/artikel/361412-wur-kleine-plus-mogelijk-met-aardappelteelt-zonder-ploegen/
Zes nieuwsbrieven vanuit de website Beter Bodembeheer met in totaal 42 nieuwsberichten.
Janjo de Haan, Elsbeth Smit, Ciska Nienhuis. Beter Bodembeheer Magazine. Online Magazine. www.beterbodembeheermagazine.nl
Marie Wesselink, Janjo de Haan Bodemkwaliteit op zand, jaarverslag 2018 Brochure juni 2019
Paulien van Asperen, Janjo de Haan Bodemkwaliteit op Veenkoloniën, jaarverslag 2018 Brochure juni 2019
Derk van Balen & Wiepie van Leeuwe BASIS, jaarverslag 2018 Brochure juni 2019
Stan Verstegen, Janjo de Haan, John Verhoeven. Prei telen zonder residu mogelijk. Artikel Groente+Fruit 8/12/17

Themamiddag

Janjo de Haan, Harm Brinks, Oane de Hoop (2019). Themamiddag bemesting akkerbouw CBAV: maatschappelijke uitdagingen voor akkerbouwer en beleid. Nijkerk. 28 november 2019. 96 deelnemers
Janjo de Haan, Ciska Nienhuis, Brigitte Kroonen Partnerdag PPS Beter Bodembeheer Bijeenkomst 1 juli 2019. 40 aanwezigen, Vredepeel.
Janjo de Haan. Integrated Soil Management on Sandy Soils for Sustainable Agriculture Excursie Masterclass 11, Wageningen Soil Conference, 27-30 aug Wageningen. 28 augustus 2019. 25 aanwezigen, Vredepeel.
Marie Wesselink, Janjo de Haan, Harry Verstegen, Marc Kroonen. Veldbezoek Bodemkwaliteit op Zand, begeleidingscommissie. 18 september 2019, 8 aanwezigen, Vredepeel.
Marc Kroonen, Marie Wesselink. Veldbezoek Bodemkwaliteit op Zand. Introductieprogramma nieuwe medewerkers Open Teelten, 4 december 2019, 20 aanwezigen, Vredepeel.

Nieuwsberichten

J.J. de Haan. Steenmeel-effecten op akkerbouwproductie wetenschappelijk nog onvoldoende aangetoond. Nieuwsbericht Akkerbouwactueel.nl. 12/05/17 https://www.akkerbouwactueel.nl/nieuwsartikel/2017/-steenmeel-effecten-op-akkerbouwproductie-wetenschappelijk-nog-onvoldoende-aangetoond-/b24g18c30o1687/
Han Reindsen (J.J. de Haan/P van Asperen/J Visser). Afrikaantje verbetert rendement zetmeelteelt. Nieuwsbericht nieuweoogst.nl. 8/02/17 https://www.nieuweoogst.nu/nieuws/2017/02/08/afrikaantje-verbetert-rendement-zetmeelteelt
Han Reindsen, Afrikaantje is Veenkoloniale bodemdokter, Nieuwe Oogst, 6/12/17 https://www.nieuweoogst.nu/nieuws/2017/12/06/afrikaantje-is-veenkoloniale-bodemdokter
Johnny Visser, Tagetes Patula meest gebruikte groenbemester in Veenkoloniën? Nieuwsbericht op BeterBodemBeheer, 11 december 2017. https://www.beterbodembeheer.nl/nl/beterbodembeheer/show/Tagetes-Patula-meest-gebruikte-groenbemester-in-Veenkolonien.htm